Mark Swysen

Mark Swysen

05-09-2021 t/m 31-10-2021

“DE ANTHROPOCENE PARADIGMAVERSCHUIVING”: WELKE TOEKOMST WACHT ONS?

De theorie van evolutie door natuurlijke selectie werd al in 1859 geformuleerd door Charles Darwin. Evolutie is het proces waarbij organismen in de loop van de tijd veranderen door kleine, erfelijke fysieke of gedragsmatige variaties die de kansen op overleving en voortplanting verhogen. De menselijke soort heeft zich op deze planeet tot een spectaculaire dominante positie opgewerkt dankzij een ongeëvenaarde breincapaciteit. Geoloog Alexei Pavlov introduceerde de term ‘anthropoceen’ als naam voor ons tijdperk waarin de aarde de gevolgen van onze menselijke activiteit ervaart op een geologisch aantoonbaar niveau.

De mensheid heeft prominent zijn stempel gedrukt op deze planeet. Onze acties hebben vandaag de dag duidelijk waarneembare effecten in alle ecosystemen, wereldwijd. De plasticsoep in het noorden van de Stille Oceaan is een drijvende vuilnisbelt waar enorme hoeveelheden plastic en ander afval bijeen drijven. Naar schatting gaat het om een gebied dat ongeveer even groot is als Spanje en Frankrijk tezamen. Recent onderzoek toont aan dat zelfs ons drinkwater in plastic flessen ook vervuild is door microplastics.

Onze versnellende verstedelijking en bevolkingsgroei doen ons steeds meer in natuurlijke habitats binnendringen. Het verlies en de versnippering van ecosystemen in het wild brengt mensen in steeds nauwer contact gebracht met dieren en parasieten. Deze versterkte kans op virusoverdracht ligt aan de oorsprong van de onbeheersbare corona-besmettingen met ongeziene beperkingen van onze sociale interacties geleid, tot en met quarantaines en ophokplicht.

De recent op punt gestelde CRISPR-Cas techniek stelt ons in staat om te knippen en te plakken in het erfelijke materiaal DNA en RNA. Wetenschappers hopen met deze techniek erfelijke fouten in het menselijke DNA te corrigeren. Ook een “optimalisatie” van de mens met extra toegevoegde eigenschappen behoort binnenkort wellicht tot de mogelijkheden. Tegelijkertijd bestaat er ook enorme weerstand tegen verbeterde gewassen door genetische manipulatie.

De expo is een reflectie over de mogelijkheden voor onze toekomst. De kernvraag is: waarheen willen wij?